Zou jij akkoord gaan met digitale tracking als het je je volledige vrijheid van beweging zou geven, dat je overal weer naar toe zou kunnen en alles weer zou kunnen doen?
China vereenvoudigt de ‘lockdown’ door een app te gebruiken die is gekoppeld aan WeChat en Alipay door gebruik te maken van een groene, gele en rode kleurcodering die verandert met je gezondheidsstatus. Op dit moment kunnen degenen met de groene status in Wuhan reizen. Als er echter een nieuwe infectie wordt gevonden, wordt de persoon rood en wordt iedereen die in nauw contact kwam met die persoon geel en die moeten automatisch in een quarantaine van veertien dagen.
Hong Kong gebruikt digitale polsbandjes die in combinatie met GPS en de ‘StayHomeSafe’ app inwoners scannen met hun unieke QR-codes. Op het doorbreken van de quarantaine staat een gevangenisstraf van maximaal zes maanden.
Zuid-Korea volgt burgers via een combinatie van GPS, CCTV en hun creditcardtransacties, wat leidt tot een realtime kaart en een inwoner-tracker.
Singapore heeft een ‘TraceTogether’-app uitgerold met Bluetooth die bijhoudt met wie je in nauw contact bent geweest. Degenen die risico lopen omdat ze met een besmet iemand in contact blijken te zijn geweest zouden onmiddellijk worden geïnformeerd. Meer dan een miljoen burgers hebben deze app in de eerste week van lancering vrijwillig gedownload. Singapore heeft de app nu open source gemaakt voor andere steden en landen.
Zou jij het gebruiken?
Digitale tracking
Deze Aziatische landen lopen voor op het Westen, door hun lockdowns geleidelijk aan te verminderen, aangezien ze digitale tracking gebruiken om zich te concentreren op wie het Coronavirus heeft, wie risico loopt en wie in orde is.
Moskou heeft gisteren een digitaal volgsysteem geïntroduceerd om een coronavirusvergrendeling af te dwingen, maar critici zeggen dat de technologie een ongekende bedreiging vormt voor de privacy.
De reden dat hetzelfde in het Westen niet is gebeurd, is niet vanwege technologie of veiligheid. Dit heeft te maken met onze ideologie. In democratische landen waar de vrijheid van het individu voorop staat, is het idee om digitaal gevolgd te worden een gruwel. Maar zonder individuele tracking is er niet één-twee-drie een manier om beperkingen te verminderen zonder dat het virus weer uit de hand loopt.
Als resultaat wordt onze vrijheid onze gevangenis… hoe paradoxaal.
Privacy versus vrijheid
Wat kiezen we in het Westen? Privacy versus vrijheid. En wat doen wij in Nederland met onze ‘intelligente lockdown’? Doen wij het anders dan de andere Europese landen om ons heen? Gaan wij echt naar een vorm van digitale tracking?
Afgelopen dinsdag maakte het kabinet bekend de inzet van een app te onderzoeken in de strijd tegen het Coronavirus. Zaterdag opende het kabinet een inschrijving voor de ontwikkeling van ‘slimme digitale oplossingen’ (lees: een app) tegen de verspreiding van het Corona virus. Lol: de deadline voor de tender stond op gistermiddag 12.00 uur. De markt werd dus uitgedaagd om tijdens Pasen een digitaal ei te leggen…
Maar goed, dat ei ter zijde.
Vandaag of morgen wordt bekend wie de app mag maken, over een paar dagen moet al een eerste proefversie klaarliggen en aan het eind deze maand moet het eindproduct al klaar zijn. Haastwerk vinden critici. En dat terwijl er nooit goed is nagedacht over het nut, de werking en de effectiviteit van zo’n app.
Afgelopen vrijdag kondigden Apple en Google aan dat ze samen (ja sàmen!) een op Bluetooth gebaseerde coronavirus-tracking-API bouwen die apps mogelijk maakt die vergelijkbaar zijn met de ‘TraceTogether’-app van Singapore in iOS en Android. Maar deze hebben nog steeds landen en steden nodig om hun inwoners te overtuigen om zo’n app te gebruiken.
Ondertussen waren er dertien fracties in de Tweede Kamer die vrijdag schriftelijke vragen stelde over de kabinetsaanpak van corona-apps.
Vorige week zei de Franse minister van Binnenlandse Zaken, Christophe Castaner: “Tracking is een van de oplossingen die door een aantal landen zijn aangenomen, dus we hebben besloten met hen samen te werken om deze opties te bekijken voor ‘StopCovid’. Ik ben ervan overtuigd dat als deze apps ons in staat stellen het virus te bestrijden, en als ze geen inbreuk maken op individuele vrijheden, dat tracking dan een hulpmiddel is dat door het Franse volk zal worden geaccepteerd.”
En dit weekend zei de Britse gezondheidssecretaris, Matt Hancock, dat er een NHS-app wordt gelanceerd die lijkt op het systeem van Singapore. Maar deze app heeft maar liefst 60% van de Britse volwassenen nodig om effectief te zijn.
Privacy by Design
Als Nederland deden we het anders dan onze buren met onze ‘intelligente lockdown’. Proberen we nu ook weer anders te kijken met zo’n app? Want nu als we nu een app zouden hebben die de privacy niet zou schaden? Dat we als Nederland zouden kiezen voor app met het ‘Privacy by design Principe’ als basis en intentie? Hier zaten wij over te filosoferen tijdens de digitale lunch met ons Geodomein team vandaag. Dus een decentraal systeem, waarbij het enige doel is om elkaar, de medemens, te waarschuwen. Een beetje zoals dat geregeld is met bitcoins.
Of we zouden kunnen kiezen voor een app die alleen zou bijhouden op welk tijdstip jouw telefoon op welke locatie is geweest en dat jij als eigenaar zelf de rechten zou houden op de eigen data. Dan zouden de geo-coördinaten en tijdsinformatie bijvoorbeeld gecrypt opgeslagen worden op je eigen telefoon, en natuurlijk ook maar maximaal twee weken. En dat je telefoon dan ook encrypt opslaat met welke telefoons van anderen je in de buurt bent geweest. En als iemand dan vervolgens besmet blijkt dan kan die z’n data ter beschikking stellen, waardoor anderen in de app die in de buurt zijn geweest automatisch een melding krijgen. Vervolgens kunnen die personen zelf in quarantaine gaan, of zich laten testen.
Uit nieuwsgierigheid zijn we toch maar eens even gaan grasduinen. Het privacy statement van de TraceTogether app zegt al: “De enige identiteitsgegevens die we opslaan zijn: je mobiele nummer en een willekeurige geanonimiseerde gebruikers-ID, deze worden op een beveiligde server opgeslagen en nooit aan het publiek getoond. Verder verzamelen we geen gegevens over de GPS-locatie en gebruiken we Bluetooth om je afstand tot andere telefoons met dezelfde app te schatten. Als twee telefoons bij elkaar komen gebruiken beide telefoons Bluetooth om een tijdelijke ID uit te wisselen. Die tijdelijke ID wordt gegenereerd door de gebruikers-ID te coderen met een privé-sleutel die in het bezit is van het Ministerie van Volksgezondheid. Als een gebruiker besmet raakt met Coronavirus heeft hij / zij de mogelijkheid om het Ministerie toegang te geven tot zijn / haar gegevens. Het ontbreken van een permanente identificatie betekent dat het voor derden onmogelijk is om je te identificeren of te volgen.”
Zijn we dan als Nederlanders banger dan nodig voor het schenden van onze privacy? We hebben dan al wel telecomgegevens waar we mee kunnen volgen, maar de koppeling van medische gegevens is nog indringender dan een discussie over een epd of netneutraliteit. Keuze tussen waarde hechten aan vrijheid of vrij zijn in bewegen? Het kan allebei als we ervoor kiezen als maatschappij. Het hoeft geen keuze te zijn.”
Een Nederlandse gelegenheidscoalitie roept via veiligtegencorona.nl in een manifest gericht aan de minister op om aan deze tien eisen gehoor te geven: 1. Eén doel: het onder controle krijgen van het virus; 2. Gebaseerd op wetenschappelijk inzicht en bewezen effectief; 3. Bewezen betrouwbaar en vanuit expertise; 4. De inzet van de applicatie is per definitie tijdelijk; 5. Niet tot individuen herleidbaar; 6. Zo min mogelijk gegevens worden gebruikt; 7. Geen centraal opgeslagen persoonsgegevens; 8. Veilig en bestand tegen misbruik; 9. Gebruiksvriendelijk en toegankelijk; 10. Nooit onder dwang van overheid en derden. Er zit aardig wat gewicht in dit manifest.
Als landen te traag zijn in hun reactie dan kan het zijn dat steden de leiding nemen. In Brazilië heeft een lokale startup InLoco een geolocatie-app gemaakt om het virus te volgen dat 30 keer nauwkeuriger is dan GPS. Terwijl de rijksoverheid een nationaal systeem overweegt, is de burgemeester van Recife (waar InLoco is gevestigd) het systeem al gaan gebruiken met 700.000 inwoners. Na de aankondiging is InLoco overspoeld met verzoeken van andere Braziliaanse steden om het systeem ook te mogen gebruiken.
Big brother is watching you
“Zou jij verhuizen naar een andere stad of naar een ander land als je het niet eens zou zijn met de manier waarop ze jou en jouw bewegingen traceren?”, vroeg futurist Roger Hamilton aan zijn volgers.
Naarmate de meer vooruitstrevende steden en hun inwoners een digitale volgstrategie kiezen en op succesvolle wijze de economie weer opstarten dan kàn het zijn dat degenen die vasthouden aan hun ideologie juist degenen zijn die achterblijven. Ze zullen ofwel opgesloten blijven of een tweede golf ondergaan, waardoor er herhaaldelijk een al dan niet intelligente lockdown moet plaatsvinden, met alle bijkomende kosten en schade voor de economie. Nou hebben wij natuurlijk ons ‘groepsimmuniteit’ plan. Het hele idee daarachter is dat er geen tweede golf komt. Maar toch…
Als dat toch zo is dan zullen degene die het meest gesteld zijn op hun vrijheid juist degenen zijn die juist nog thuis moeten blijven.
Persoonlijk is vrijheid één van mijn belangrijke kernwaarden. Misschien betekent echte vrijheid wel dat je af en toe een vrijheid opgeeft? Hoe zie jij dit?
Net als bij mijn vorige column over ‘De locatie van het Corona virus’ besef ik ook nu weer dat deze column al verouderd is op het moment van publiceren. Als we in plaats van naar de korte termijn kijken naar de langere termijn, dan kijk ik nu al met interesse uit naar de positieve veranderingen die dit zal gaan brengen. Ik voel de verandering in energie. Voor nu zeg ik graag tegen elke veranderaar: wees een leider en een rolmodel. Grijp deze verandering aan om díe persoon te worden die jij wilt zijn: diep van binnen vind je je talent, je passies en je doel. Als we iets geleerd hebben tot nu toe gedurende deze tijd: verandering kàn wel als het moet.
